Na pierwszy rzut oka połykanie wydaje się dość prostą czynnością, którą wykonujemy nawet do 1500 razy na dobę. Wydawałoby się , że połykanie z prawidłową artykulacją nie ma nic wspólnego. Jednak właściwy fizjologiczny sposób połykania jest ważny nie tylko dla naszej wymowy, ale także zgryzu.
Właściwe utrwalone fizjologiczne połykanie a prawidłowa artykulacja
Nieprawidłowe połykanie jest też nazywane przetrwałym, niemowlęcym, infantylnym i płaskim połykaniem. Język wtedy leży na dnie jamy ustnej a wargi są napięte. Prawidłowy nawyk połykania powinien utrwalać się już wtedy, gdy zaczynają wyrastać zęby mleczne i wraz z tym powinna nastąpić poprawna pionizacja języka.
Odpowiadając na pytanie czy połykanie ma wpływ na prawidłową artykulację można śmiało stwierdzić, że TAK. Utrwalone nieprawidłowe połykanie często jest przyczyną seplenienia przyzębowego i międzyzębowego.
Co to znaczy prawidłowa pionizacja języka? Jak wpływa na połykanie i artykulację?
Oznacza to bezproblemową umiejętność dotknięcia czubkiem języka za górnymi siekaczami wałka dziąsłowego przy maksymalnie opuszczonej żuchwie!.
Żuchwa – ta część aparatu mowy jest bardzo istotna podczas pionizacji języka. Wydaje się to nielogiczne. A jednak!
Stopień otwarcia jamy ustnej, który umożliwia żuchwa jest bardzo istotny w ocenie pionizacji, ruchomości, sprawności oraz budowie języka i jego wędzidełka. Bardzo często znacznie lub lekko skrócone wędzidełko podjęzykowe przyczynia się do problemów z pionizacją języka, a to z kolei przyczynia się do niewłaściwego infantylnego sposobu połykania i wad wymowy.
Czynniki biologiczne i społeczne wpływające na brak pionizacji języka.
Do przyczyn braku pionizacji języka (czyli usadowienia czubka języka na wałku dziąsłowym za górnymi siekaczami przy maksymalnie opuszczonej żuchwie) należą:
- zaburzenia napięcia mięśniowego oraz mięśnia okrężnego warg.
- długi czas korzystania z kubeczków niekapków, smoczków lub ssanie kciuka. Kubeczki niekapki, smoczki i kciuk oddzielają język od podniebienia twardego.
- nawykowe oddychanie przez usta np. przez przerost migdałków podniebiennych lub gardłowego, gdzie język jest na dnie jamy ustnej i ten nieprawidłowy układ utrwala się.
- skrócone wędzidełko podjęzykowe, które stanowi problem dla pionizacji języka.
- brak przyjmowania przez dziecko pokarmów stałych tylko zmiksowane, zblendowane tak zwane „papkowate jedzenie”.
Miejsce języka w stanie spoczynku (czyli wtedy, gdy nie mówimy)
Właściwe miejsce dla języka w stanie spoczynku (czyli, gdy milczymy i mamy zamkniętą buzię) jest na górze. Tam, gdzie język jest rozłożony i przyklejony na całej powierzchni podniebienia twardego, a czubek (apex) języka oparty jest na wałku dziąsłowym tuż przy górnych siekaczach i domkniętych wargach.
(zdjęcie przedstawia prawidłową pozycję języka w stanie spoczynku)
Jak radzić sobie, gdy dziecko ma przewlekły niemowlęcy sposób przełykania?
Tylko ciężka praca z dzieckiem oraz regularność ćwiczeń jakie zaleci dobry logopeda pozwolą uzyskać prawidłowy nawyk połykania.
Przykład codziennych prostych ćwiczeń podczas autokontroli:
Właściwego sposobu połykania można nauczyć się, ćwicząc język oraz świadomie połykając ślinę i płyny z j
ęzykiem uniesionym do góry. Dziecku trzeba też wytłumaczyć po co tego typu ćwiczenia stosowane są podczas zajęć logopedycznych. Dobrze jest ustalić tak program terapii, aby ćwiczenia prowadzone były w formie zabawy i sprawiały dziecku frajdę.
Ukończyłam studia na wydziale filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Jestem magistrem logopedii z audiologią. Praca z dziećmi jest moją pasją, w której bez przerwy się realizuję i doszkalam. Posiadam doświadczenie w terapii indywidualnej, zajęciach grupowych oraz w pracy z dziećmi autystycznymi. Przeczytaj więcej o mnie lub skontaktuj się ze mną 🙂